Chiêm ngưỡng bộ sưu tập Gốm Việt Nam tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia

Văn hóa 19/11/2021 18:30

(LĐTĐ) Sáng 19/11, Lễ khai mạc trưng bày "Gốm Việt Nam: Một truyền thống riêng biệt - Nhìn từ sưu tập An Biên" được tổ chức tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia (số 1 Tràng Tiền, Hà Nội). Triển lãm trưng bày gần 70 hiện vật gốm men được tuyển chọn từ bộ sưu tập cổ vật An Biên của nhà sưu tập Trần Đình Thăng (Hải Phòng) và một số hiện vật của Bảo tàng Lịch sử quốc gia.

Tinh hoa gốm Việt nhìn từ bộ sưu tập An Biên Để nghề gốm truyền thống có sức sống bền bỉ Bảo tồn giá trị văn hóa làng nghề qua chuỗi hoạt động “Chuyện của gốm”

Chiêm ngưỡng bộ sưu tập Gốm Việt Nam tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia

Lễ cắt băng khai mạc Triển lãm "Gốm Việt Nam: Một truyền thống riêng biệt - Nhìn từ sưu tập An Biên" nằm trong hoạt động chào mừng ngày Di sản Văn hóa Việt Nam - 23/11/2021. Chương trình tổ chức bởi Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp với Hội Di sản Văn hoá Việt Nam và Sưu tập An Biên. Triển lãm trưng bày gần 70 hiện vật gốm men đặc sắc gồm các chủ đề: Gốm Việt Nam 10 thế kỷ đầu Công nguyên, Gốm Việt Nam thế kỷ 11-14, Gốm Việt Nam thế kỷ 15-17, Gốm Bát Tràng thế kỷ 18-19.

Trên nền tảng truyền thống gốm Đông Sơn, kỹ thuật làm gốm men được cho là có niên đại cách đây trên 2.000 năm. Mở đầu cho chủ đề “Gốm Việt Nam 10 thế kỷ đầu Công nguyên” là mô hình nhà bằng gốm đất nung, được tìm thấy tương đối nhiều ở trong những ngôi mộ, thuộc vùng Hải Phòng, Quảng Ninh. Đây là những cơ sở, nền tảng để hình thành nên các dòng gốm men phát triển ở các thời kỳ sau đó, đặc biệt là từ thời Lý - Trần.

Trong giai đoạn thế kỷ 1-3, người Việt Nam đã biết làm cốc đốt hương, cốc có quai, hòa - tửu khí thời cổ, dùng để đựng nước pha rượu, bình, hộp đựng lược, bình hình thú,... từ kỹ thuật sản xuất gốm men. Ở thời kỳ này, gốm có hai loại: men chì và men tro. Gốm men chì và men tro thịnh hành đều là các đồ minh khí - vật thu nhỏ tượng trưng cho đồ dùng hằng ngày, người xưa thường chôn theo trong mộ người đã khuất, mà không có các đồ dùng sinh hoạt.

Các hiện vật từ thời xa xưa đã có hình dáng, họa tiết gắn liền với những vật dụng quen thuộc, vẫn được sử dụng cho đến tận ngày nay. Từ đó cho thấy người Việt Nam đã tiếp thu kỹ thuật làm gốm men tiên tiến đương thời của Trung Hoa. Các kỹ thuật như làm khuôn, gắn chắp các thành phần sau đồ khuôn, tráng men và nung với nhiệt độ cao trong lò, phát triển quy mô, tổ chức sản xuất, tạo ra dòng gốm mang sắc thái riêng và đưa Việt Nam trở thành một trong số ít các quốc gia trên thế giới có nghề sản xuất đồ gốm men ra đời sớm và phát triển liên tục.

Bước vào thế kỷ 11-14, các dòng gốm men đã hình thành và phát triển rất phong phú, đa dạng: Gốm men trắng, gốm men ngọc, gốm men xanh lục, gốm men nâu, gốm hoa nâu và cuối thế kỷ 14 xuất hiện gốm hoa lam. Tuy nhiên các mẫu mã gốm trong thời kỳ này lại không đa dạng, chủ yếu tập chung vào sản xuất bát, đĩa, âu, ấm, ổng nhổ.

Gốm men nâu thời Lý - Trần cũng chủ yếu là các loại hình ấm, bát (trản), bình, lọ phục vụ cho việc thưởng thức trà. Điều đó cho thấy, thời kỳ này cũng rất thịnh hành kiểu uống trà giống như thời Tống, các sản phẩm gốm men nâu Lý - Trần rất được ưa chuộng và xuất khẩu sang Nhật Bản phục vụ các nghi thức trà đạo. Đồ gốm Việt Nam thời Lý - Trần đã phát triển mang tính độc lập, tạo nên một trong những trang sử rực rỡ nhất của truyền thống sản xuất gốm sứ Việt Nam với loại hình phổ biến là: liễn, ấm, đài sen, âu, bát, đĩa.... được sản xuất phục vụ sinh hoạt, tiêu dùng từ cung đình đến dân gian.

Các loại ấm, bát men,... làm từ gốm hoa nâu được xem như một đặc trưng nổi trội nhất trong truyền thống gốm Việt Nam. Loại hình gốm hoa nâu thời Lý có kích thước nhỏ, trang trí tinh xảo, mềm mại, uyển chuyển; sang thời Trần, gốm hoa nâu thường có kích thước lớn hơn, trang trí phong phú, phóng khoáng, khỏe khoắn và mang nhiều yếu tố tả thực hơn. Đặc trưng kỹ thuật khiến cho hoa văn trang trí gốm hoa nâu vô cùng phong phú, sinh động và mang tính đơn nhất, giá trị thẩm mỹ cao.

Đồ gốm tráng men thời Lý - Trần ở cuối thế kỷ 14 được cho là điểm đặc sắc nhất của triển lãm: “Gốm Việt Nam: Một truyền thống riêng biệt - Nhìn từ sưu tập An Biên”. Các sản phẩm này có hình dáng và hoa văn trang trí khá giống với đồ gốm thời Tống ở miền Nam Trung Quốc, tuy nhiên có những loại hình và hoa văn mang đậm văn hóa Việt Nam như các loại bát, đĩa khắc, in khuôn hoa sen, hoa cúc, dây lá,…

Gốm Việt Nam thế kỷ 15-17 là thời kỳ phát triển mạnh mẽ mối quan hệ giao lưu thương mại giữa Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Đồ gốm trở thành mặt hàng xuất khẩu quan trọng, được sản xuất nhiều chủng loại có trình độ kỹ thuật cao.

Các loại hình chủ yếu của gốm Việt Nam trong thế kỷ 15-17 là đồ dùng sinh hoạt, đồ thờ (bát, đĩa, âm, ang, hộp lư hương, tượng nghệ, chân đèn...), dòng men tiêu biểu là hoa lam, nhiều màu, lam xám, với đề tài trang trí chủ yếu là rồng, phượng, mây,... Một số trung tâm sản xuất gốm sứ nổi tiếng thời kỳ này: Thăng Long, Bát Tràng (Hà Nội), Nam Sách, Bình Giang (Hải Dương),...

Thế kỷ 15-16 xuất hiện các loại gốm men nhiều màu. Đến thế kỷ 16-19, gốm men nặng lửa hòa sắc (chảy trộn vào nhau) được ưa chuộng dùng làm các loại đồ thờ như lư hương, chân đèn, tượng nghê, long đình,…

Gốm Bát Tràng thế kỷ 18 – 19 chủ yếu là đồ dùng sinh hoạt, đồ thờ, đồ trang trí, đồ đặt hàng phù hợp thị hiếu người dùng đương thời như: lư hương, ấm, bình vôi, tượng nghê... Các dòng men của gốm Bát Tràng thời này là men rạn, rạn lam...

Còn rất nhiều các hiện vật được trưng bày tại bảo tàng. Đó không chỉ là công sức thu thập của nhà sưu tập Trần Đình Thăng trong bộ sưu tập cổ vật An Biên mà còn là thành quả của quá trình bảo tồn, gìn giữ các hiện vật của Bảo tàng Lịch sử quốc gia. Từ triển lãm, Bảo tàng Lịch sử quốc gia mong muốn giới thiệu với công chúng trong và ngoài nước một bộ sưu tập gốm men phong phú, có giá trị mỹ thuật cao trải dài trên 2.000 năm phát triển của đồ gốm Việt Nam, từ đó nâng cao ý thức bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa, lịch sử dân tộc. Triển lãm mở cửa bắt đầu từ 19/11 đến hết tháng 12/2021.

Quang Linh

Tags:

Gốm sứ Gốm Bát Tràng Bảo tàng Lịch sử quốc gia bộ sưu tập An Biên Hội di sản văn hóa Việt Nam

Nên xem

Giá vàng nhẫn xác lập kỷ lục mới ở mức trên 80 triệu đồng/lượng

(LĐTĐ) Giá vàng nhẫn chiều nay (20/9) đã tăng 700 nghìn đồng mỗi lượng, lên từ 79,10 - 80,20 triệu đồng/lượng, đây là mức cao nhất từ trước đến nay.

Hà Nội: Tiếp nhận thêm hơn 1,4 tỷ đồng ủng hộ các tỉnh bị thiệt hại do bão lũ

(LĐTĐ) Ngày 20/9, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam thành phố Hà Nội tiếp tục nhận được sự hỗ trợ của các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân với tổng số tiền hơn 1,4 tỷ đồng ủng hộ nhân dân bị thiệt hại do bão lũ.

Đầu tư khách sạn tại Đà Nẵng: Sự chuyển dịch chiến lược hướng đến khách hàng doanh nghiệp

(LĐTĐ) Thành phố biển miền Trung không chỉ là một điểm đến du lịch hấp dẫn, mà còn đang trở thành một trung tâm kinh tế quan trọng, thu hút lượng lớn doanh nhân và chuyên gia tới làm việc. Điều này đã khiến các chuỗi khách sạn, đặc biệt là những chuỗi nhắm vào phân khúc khách hàng doanh nghiệp (business), bắt đầu đưa Đà Nẵng vào danh sách ưu tiên đầu tư.

SHB giảm 50% tiền lãi cho khách hàng bị ảnh hưởng bão lũ

(LĐTĐ) SHB sẽ giảm bình quân 50% lãi suất phải trả trong thời gian tháng 9 - 12/2024 cho khách hàng doanh nghiệp và cá nhân bị ảnh hưởng bởi bão lũ. Đồng thời, Ngân hàng cấp gói tín dụng hỗ trợ khách hàng tái thiết, hồi phục sản xuất kinh doanh sau bão, lãi suất chỉ 4,5%/năm.

Vinamilk và FPT hợp tác chiến lược nâng tầm quản trị tài chính

(LĐTĐ) Vinamilk và FPT đã tổ chức thành công buổi lễ công bố vận hành chính thức hệ thống FPT CFS - Giải pháp đóng sổ và hợp nhất báo cáo tài chính toàn diện.

Đề xuất các chính sách giúp doanh nghiệp khắc phục hậu quả bão Yagi

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, đề xuất nhiều chính sách nhằm giúp các doanh nghiệp khắc phục hậu quả của cơn bão Yagi, khôi phục sản xuất kinh doanh.

Nhà ở riêng lẻ tại TP.HCM được phép xây dựng tối đa 1 tầng hầm

(LĐTĐ) Sau thời gian dài, vướng mắc về cấp phép xây dựng, công trình có tầng hầm trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) cũng đã được tháo gỡ.

Tin khác

Triển lãm 3D đưa lịch sử Hà Nội vào không gian ảo

Văn hóa 20/09/2024 17:39

(LĐTĐ) Chiều 20/9, tại Nhà khách Chính phủ (số 2 Lê Thạch, Hà Nội), Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm phối hợp với Trung tâm Lưu trữ quốc gia I thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước - Bộ Nội vụ khai mạc Triển lãm 3D trực tuyến “Hỡi đồng bào Thủ đô”.

Festival Thu Hà Nội 2024: Tinh gọn quy mô nhưng vẫn nhiều trải nghiệm hấp dẫn

Văn hóa 20/09/2024 13:48

(LĐTĐ) Tối nay (20/9), Festival Thu Hà Nội lần thứ 2 năm 2024 sẽ được khai mạc. Đây là một trong những hoạt động quan trọng nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024); nhằm quảng bá hình ảnh, giá trị văn hóa và du lịch của Hà Nội - mảnh đất kinh kỳ ngàn năm văn hiến với những nét đẹp độc đáo riêng.

Những mùa trăng thương nhớ

Văn hóa 19/09/2024 12:39

(LĐTĐ) Tháng tám âm lịch, mùa trăng tròn đầy. Mùa Tết Trung thu với những niềm vui trẻ thơ đẹp đẽ. Có ánh trăng sóng sánh chảy xuống vườn cây, có mâm cỗ bánh trái đang chờ phá cỗ đêm rằm. Tiếng trống lân vang lên tùng tùng, những chiếc đèn ông sao lung linh lấp lánh.

"Lá lành đùm lá rách", câu chuyện đoàn kết từ vùng bão lũ

Văn hóa 15/09/2024 08:16

(LĐTĐ) Giữa cơn hoạn nạn do siêu bão Yagi (bão số 3) gây ra tại các tỉnh miền Bắc Việt Nam, những câu chuyện về lòng dũng cảm, sự hy sinh và tình người ấm áp đã trở thành điểm tựa tinh thần cho cả dân tộc. Chương trình "Điểm tựa Việt Nam" của Đài Truyền hình Việt Nam sẽ mang đến cho khán giả những câu chuyện cảm động này, minh chứng cho sức mạnh đoàn kết và tinh thần bất khuất của người Việt Nam.

Ứng xử có văn hóa với hàng cứu trợ

Văn hóa 15/09/2024 06:43

(LĐTĐ) Với mỗi người dân trên dải đất hình chữ S này, tinh thần “bầu ơi thương lấy bí cùng” như đã ngấm vào máu thịt. Miền Bắc thương miền Trung ruột thịt, thương miền Nam “đi trước về sau”. “Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ”, nghe tin miền Bắc lũ lụt, người miền Trung thức trắng đêm gói hàng ngàn chiếc bánh chưng, cơm nắm muối vừng gửi ra cho đồng bào miền Bắc chống đói. Từng đoàn xe nối đuôi nhau chở hàng trăm tấn gạo là tình cảm của phương Nam hướng về phương Bắc. Đó là sự tương thân tương ái, là bản chất của dân mình.

Đường tình

Văn hóa 13/09/2024 09:44

(LĐTĐ) Không có những vạt hoa nở vàng, đỏ hai bên vệ đường. Không có hàng cây đều tăm tắp xanh mướt và lãng mạn. Chỉ có ánh đèn đường rọi hiu hắt lúc có, lúc không và hàng lan can sắt với những mắt phản quang lạnh lẽo. Vậy mà con đường ấy giờ đây lại trở nên rất Tình: Tình người, Tình nghĩa, Tình đồng bào, Tình đồng chí, Tình quân dân cứ mặn nồng, ấm áp đến thiết tha…

Hà Nội: Chương trình Trung thu tại phố cổ và Hoàng thành Thăng Long tạm hoãn

Văn hóa 12/09/2024 11:41

(LĐTĐ) Quyết định này được đưa ra nhằm đảm bảo an toàn cho các em nhỏ, người dân và du khách trước tình hình thời tiết bất lợi do ảnh hưởng của bão lũ.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo: Tạm dừng các hoạt động vui chơi, giải trí, du lịch

Văn hóa 12/09/2024 11:34

(LĐTĐ) Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) đã có văn bản về việc hoãn nhiều hoạt động quan trọng để tập trung nguồn lực vào công tác phòng, chống lụt bão. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh tình hình thời tiết diễn biến phức tạp tại nhiều địa phương trên cả nước.

Vẻ đẹp vườn cổ Bắc Kinh được tái hiện tại Hoàng thành Thăng Long

Văn hóa 11/09/2024 18:06

(LĐTĐ) Ngày 11/9, trong khuôn khổ dự án hợp tác Hà Nội - Bắc Kinh, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long - Hà Nội phối hợp với Trung tâm quản lý công viên Bắc Kinh tổ chức khai mạc Triển lãm "Bảo vật Phương Đông, danh viên Bắc Kinh" tại khu di sản Hoàng thành Thăng Long.