Hiệu quả áp dụng công nghệ trong quản lý bảo hiểm

Kịp thời phát hiện, ngăn chặn vi phạm pháp luật

Ông Lò Quân Hiệp, Vụ trưởng Vụ Thanh tra - Kiểm tra (BHXH Việt Nam), cho biết: Từ năm 2020 đến nay, trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến hết sức phức tạp, đã ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động thanh tra, kiểm tra. Tuy nhiên, BHXH Việt Nam đã thay đổi cách thức tổ chức triển khai các đoàn thanh tra, kiểm tra, tăng cường cải tiến phương pháp thanh tra, kiểm tra, tăng tỷ trọng thời gian tự rà soát, phân tích dữ liệu và cắt giảm tối thiểu thời gian làm việc trực tiếp với đối tượng thanh tra, kiểm tra là doanh nghiệp, cơ sở khám chữa bệnh.

Chủ động thanh tra, kiểm tra theo phương thức điện tử tại BHXH thành phố Hà Nội. Ảnh: B.D

Kết quả, trong 2 năm (2020 và 2021), ngành BHXH Việt Nam đã chủ trì và phối hợp thực hiện thanh tra, kiểm tra tại 24.104 đơn vị (trong đó thanh tra chuyên ngành 11.739 đơn vị, kiểm tra 8.139 đơn vị sử dụng lao động, 709 cơ sở khám chữa bệnh bảo hiểm y tế (BHYT); thanh tra, kiểm tra liên ngành 3.517 đơn vị), qua đó phát hiện gần 77.221 trường hợp sai phạm về đối tượng, mức đóng với số tiền truy thu gần 276 tỷ đồng. Các đơn vị đã khắc phục ngay số tiền 1.523 tỷ đồng trên tổng số 4.508 tỷ đồng nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN); yêu cầu thu hồi về Quỹ BHXH gần 14,8 tỷ đồng, về Quỹ BHTN 3,3 tỷ đồng, về Quỹ BHYT 142,2 tỷ đồng.

Theo ông Hiệp, việc ứng dụng công nghệ thông tin và áp dụng linh hoạt cách thức tổ chức trong hoạt động thanh tra, kiểm tra đã giảm thiểu việc thanh tra trực tiếp ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của đơn vị, không vi phạm quy định về phòng, chống dịch bệnh Covid-19, nhưng vẫn đem lại hiệu quả; kịp thời phát hiện, ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

Vụ trưởng Vụ Thanh tra - Kiểm tra dẫn chứng: Năm 2021 do chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19, BHXH Việt Nam đã rà soát trên cơ sở dữ liệu ngành đang quản lý của 5 BHXH tỉnh, thành phố (gồm: Thanh Hóa, Hải Phòng, Kiên Giang, Ninh Bình và Nam Định) với 22 đơn vị có dấu hiệu vi phạm về đóng BHXH, BHYT, BHTN. Kết quả, các đơn vị đã khắc phục số nợ tính đến ngày 31/12/2021 là 28/42 tỷ đồng, đạt gần 70%.

Phân tích rõ hơn về những ưu điểm của hình thức thanh tra, kiểm tra điện tử, ông Lò Quân Hiệp cho biết, phương thức này giúp công tác thanh tra, kiểm tra được thực hiện có trọng tâm, trọng điểm; tổ chức rà soát, phân tích dữ liệu ở giai đoạn trước khi làm việc trực tiếp với đối tượng, giúp đoàn thanh tra, kiểm tra đánh giá, khoanh vùng, lựa chọn mẫu cần kiểm tra thực tế; nâng cao khả năng phát hiện, nhận diện dấu hiệu sai sót, vi phạm một cách toàn diện. Đồng thời, qua phân tích dữ liệu cũng có thể phát hiện kẽ hở trong quản lý hoặc các hạn chế trong thực hiện các quy trình nghiệp vụ của cơ quan BHXH.

“Với khả năng rà soát, phân tích dữ liệu lớn, việc ứng dụng công nghệ thông tin đã giúp các đoàn thanh tra, kiểm tra kiểm tra được 100% hồ sơ nghiệp vụ (kể cả đối với các doanh nghiệp có hàng ngàn lao động hoặc cơ sở y tế có hàng triệu lượt khám chữa bệnh BHYT), so với phương pháp thanh tra, kiểm tra truyền thống trước đây chỉ kiểm tra xác suất được một số hồ sơ nhất định do bị giới hạn về thời gian”, ông Hiệp nêu lợi thế.

Một ưu thế nữa được Vụ trưởng Vụ Thanh tra - Kiểm tra nhấn mạnh, đó là việc thanh, kiểm tra bằng phương pháp điện tử giúp phát hiện nhiều sai sót, vi phạm mà trước đây rất khó phát hiện hoặc không thể phát hiện bằng phương pháp truyền thống như: Dùng thẻ BHYT cùng lúc khám bệnh ngoại trú ở nhiều cơ sở y tế; sử dụng 1 thẻ BHYT thanh toán chi phí khám chữa bệnh với tần suất lớn (có trường hợp thanh toán đến 27 lần/tháng); thanh toán BHYT sau khi người có thẻ đã chết; cơ sở y tế thu trùng của người bệnh BHYT khoản chi phí đã được cơ quan BHXH thanh toán; nhân viên y tế hành nghề trùng thời gian tại nhiều cơ sở khám chữa bệnh…

“Quan trọng là giải pháp này giúp các đoàn thanh tra, kiểm tra tăng năng suất công việc, nâng cao chất lượng, kết quả thanh tra, kiểm tra, rút ngắn được thời gian làm việc đáng kể, đảm bảo nguyên tắc không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của đối tượng được thanh tra, kiểm tra”, ông Hiệp nhấn mạnh.

Đồng bộ dữ liệu, tăng cường liên kết với các đơn vị

Chia sẻ về công tác thanh tra, kiểm tra của ngành thời gian tới, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết: Để tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý rủi ro, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, cũng như răn đe, phòng ngừa, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, ngành BHXH đã và đang xây dựng phần mềm “Dấu hiệu nhận diện hành vi vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT”.

Phần mềm được kết nối với các phần mềm, công cụ quản lý nghiệp vụ khác của ngành BHXH Việt Nam, thường xuyên tự động cập nhật, phân tích dữ liệu để đưa ra các dấu hiệu nhận diện vi phạm pháp luật BHXH, BHTN, BHYT thuộc 3 lĩnh vực nghiệp vụ (thu BHXH, BHTN, BHYT; cấp sổ BHXH, thẻ BHYT; giải quyết, thanh toán các chế độ BHXH, BHTN, BHYT) của 5 nhóm đối tượng (cá nhân, đơn vị trong ngành BHXH Việt Nam; cơ sở khám chữa bệnh; đơn vị sử dụng lao động; đại lý thu, đại diện chi trả; người lao động, người tham gia và hưởng chế độ). Việc xây dựng phần mềm đảm bảo tính bảo mật, an toàn thông tin.

Ông Đào Việt Ánh cũng cho biết, thời gian tới, việc tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động thanh tra, kiểm tra và thay đổi phương pháp thanh tra, kiểm tra là một tất yếu khách quan. Để thực hiện tốt vấn đề này, ngành sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu nghiệp vụ của ngành theo hướng dữ liệu tập trung toàn quốc và có sự đồng bộ, liên kết giữa các cơ sở dữ liệu thu, chi, hưởng chế độ để đáp ứng được yêu cầu về thời gian, hiệu suất khai thác. Ngành BHXH sẽ đẩy mạnh liên thông dữ liệu với các ngành hữu quan (Ngành: Thuế, Tư pháp, Công an, Kế hoạch và Đầu tư, Lao động - Thương binh và Xã hội) và có quy chế phối hợp trong khai thác, sử dụng dữ liệu.

Khẳng định việc kết hợp phương pháp thanh tra, kiểm tra truyền thống và phương pháp điện tử đã đem lại hiệu quả rõ nét trong hoạt động thanh tra, kiểm tra, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cho biết: Thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục nghiên cứu tăng cường ứng dụng các giải pháp công nghệ trong thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra để cải tiến phương pháp, nâng cao hiệu quả, rút ngắn thời gian làm việc song vẫn đảm bảo tuân thủ đúng quy trình quy định của pháp luật về thanh tra, xử lý vi phạm hành chính.

“Đặc biệt, với việc xây dựng thành công hệ thống tự động cảnh báo rủi ro, nhận diện hành vi vi phạm sẽ kịp thời ngăn chặn hoặc phát hiện sai phạm, góp phần giảm tải khối lượng công việc, nâng cao hiệu quả cho hoạt động thanh tra, kiểm tra và hiệu quả quản lý của ngành BHXH Việt Nam”, ông Đào Việt Ánh nhấn mạnh./.