Mô hình chính quyền đô thị đã mang lại hiệu quả

Hướng tới đột phá cải cách hành chính

Ngày 1/7/2021 đã đánh dấu bước chuyển biến mới trong quản lý của chính quyền các cấp tại thành phố Hà Nội. Theo đó, toàn bộ 175 phường của 12 quận và thị xã Sơn Tây trên địa bàn thành phố Hà Nội đã chính thức thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị theo Nghị quyết số 97/2019/QH14 ngày 27/11/2019 của Quốc hội và Nghị định số 32/2021/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội.

Việc giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa UBND phường đã có sự nhanh gọn hơn.

Theo nhận định, mô hình này phù hợp với đặc thù phát triển và giải quyết được các vấn đề lớn của đô thị, đặc biệt phát huy tốt nhất vai trò, vị trí, trách nhiệm cũng như sứ mệnh của Hà Nội đối với Vùng Thủ đô và cả nước. Việc thí điểm tổ chức chính quyền đô thị để hướng đến mục tiêu tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả, trong đó, tại Nghị định số 32/2021/NĐ-CP đã có nhiều quy định phân định rõ cách quản lý của chính quyền đô thị khác với chính quyền ở khu vực nông thôn. Điển hình như Ủy ban nhân dân (UBND) phường làm việc theo chế độ thủ trưởng. Chủ tịch phường là người đứng đầu, có trách nhiệm lãnh đạo, quản lý, điều hành công việc của UBND phường theo quy chế làm việc của UBND phường, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ và tuân thủ các quy định của pháp luật.

Nhớ lại ngày đầu tiên “bấm nút” khởi động mô hình mới, ông Trần Nhật Thái, Chủ tịch UBND phường Hàng Bột (quận Đống Đa) cho biết phường đã triển khai vận hành chính quyền theo mô hình chính quyền đô thị trong không khí phấn khởi, kỳ vọng lớn. Phường đã được quận quan tâm chuẩn bị chu đáo từ nhân sự, hoàn thiện ngân sách tài chính, đến nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị giải quyết thủ tục hành chính. Cùng với đó là yêu cầu cán bộ, công chức phải đổi mới tư duy, năng động trong thực hiện công vụ, thực hiện công việc theo đúng trách nhiệm để tạo được sự thay đổi căn bản.

“Ở mô hình mới, trách nhiệm của Chủ tịch phường trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết. Từ lãnh đạo, quản lý, điều hành công việc theo quy chế làm việc. Do đó bản thân lãnh đạo phường cũng phải nêu cao tinh thần chủ động và sáng tạo, kỹ năng ra quyết định trong tổ chức thực hiện nhiệm vụ được giao”, ông Trần Nhật Thái cho hay.

Một trong những điểm mới quan trọng của việc thí điểm chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội là Chủ tịch phường được ủy quyền cho công chức Tư pháp - Hộ tịch thực hiện ký chứng thực và đóng dấu của UBND phường đối với việc chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp hoặc chứng nhận; chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản theo quy định của pháp luật... Đáng chú ý, với mô hình này, nhiệm kỳ 2021-2026, thành phố Hà Nội không tổ chức Hội đồng nhân dân (HĐND) cấp phường… Nhiều ý kiến cho rằng, những điểm mới trên của mô hình chính quyền đô thị giúp giảm tầng nấc trung gian, tiết kiệm ngân sách. Góp phần “giải phóng” các nguồn lực, phát huy vai trò chủ động, trách nhiệm, sáng tạo của các phường trong quá trình phục vụ người dân một cách tốt nhất.

“Phường Hàng Bột đã giảm 23 đại biểu, không tổ chức HÐND cấp phường, thế nhưng quyền dân chủ và giám sát của nhân dân vẫn được bảo đảm bằng nhiều hình thức. Để bảo đảm dân chủ và công khai minh bạch, các hoạt động của UBND phường được đưa tin trên Cổng thông tin điện tử, loa truyền thanh; niêm yết công khai tại bộ phận 1 cửa hoặc nhà sinh hoạt cộng đồng khu dân cư để người dân được biết… Nếu người dân muốn liên hệ, phản ánh đến HĐND cấp trên có thể thông qua Ban công tác Mặt trận. Điều này cũng giúp nâng cao vai trò của Mặt trận Tổ quốc tại địa phương”, Chủ tịch UBND phường Hàng Bột cho biết thêm.

Từng bước đi vào nền nếp

Sau hơn 3 tháng triển khai thí điểm mô hình chính quyền đô thị, người dân Hà Nội bày tỏ sự hào hứng và hài lòng về những đổi mới khi làm những thủ tục hành chính, công vụ. Chị Đinh Thị Hà (phường Kim Mã, quận Ba Đình) chia sẻ sau thời gian giãn cách xã hội, vừa qua chị mới đến UBND phường để chứng thực hồ sơ để xin việc. “Công tác chứng thực hiện nay rất nhanh gọn, chưa đến một buổi sáng đã xong rồi. Trong khi trước đây nếu đông người có khi phải đợi đến buổi khác. Cùng với việc đẩy mạnh dịch vụ công trực tuyến, tôi hi vọng mô hình chính quyền đô thị mới sẽ phục vụ nhân dân tốt hơn, mang lại lợi ích cho nhân dân nhiều hơn nữa”, chị Hà Nói.

Cùng với sự đồng thuận, tin tưởng của người dân vào những đổi mới trong hoạt động của bộ máy chính quyền địa phương thì cũng dễ dàng cảm nhận được hiệu quả, tinh thần làm việc tại các phường được nâng lên rõ rệt. Tại Hội nghị giao ban trực tuyến quý III/2021 và triển khai nhiệm vụ công tác quý IV/2021 của Ban Tổ chức Trung ương được tổ chức mới đây, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Nguyễn Thị Tuyến nhận định, thời gian qua, Hà Nội đã nỗ lực triển khai thí điểm mô hình chính quyền đô thị, từng bước đi vào nền nếp và chưa phát sinh bất hợp lý nào trong quá trình triển khai.

Ông Trần Trung Tuyển, Chủ tịch UBND phường Xuân Đỉnh (quận Bắc Từ Liêm) chia sẻ, mô hình chính quyền đô thị tại phường sau một thời gian thí điểm đã đi vào hoạt động trôi chảy, phục vụ người dân tốt hơn, ngày càng nhanh chóng, thuận lợi, hướng tới phục vụ, lấy nhân dân làm trung tâm. Điều đó thể hiện rõ nhất ở việc giải quyết thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa. Tương tự, ông Nguyễn Anh Dũng, Chủ tịch UBND phường Vĩnh Phúc (quận Ba Đình) cũng cho hay, đến nay, việc thí điểm mô hình chính quyền đô thị đã mang lại những hiệu quả ban đầu: “Ngay từ khi bắt đầu thực hiện phường đã bắt nhịp rất nhanh, trơn tru. Thời gian qua, cán bộ, công chức phường đã có sự thay đổi lớn về cách làm việc, rõ người, rõ trách nhiệm hơn trong phân công nhiệm vụ. Để có kết quả như vậy thì trước đó phường đã chủ động thực hiện tất cả kế hoạch của Thành phố và quận, xây dựng quy chế làm việc của chính quyền phường, không để có sự gián đoạn khi chuyển giao thực hiện mô hình chính quyền đô thị”.

Chủ tịch UBND phường Vĩnh Phúc chia sẻ thêm, hiện nay phường có 23.000 dân. Trong thời gian dịch Covid-19 bùng phát, mọi hoạt động đều dồn cho công tác phòng, chống dịch, mô hình chính quyền đô thị đã khẳng định ưu thế, linh hoạt khi Chủ tịch UBND phường điều hành theo chế độ thủ trưởng. Qua đó, những chỉ đạo của lãnh đạo phường đảm bảo nhanh chóng, kịp thời, đáp ứng được tình thế cấp bách. Nhờ vậy, các biện pháp phòng, chống dịch như lập chốt trực, xét nghiệm toàn bộ dân cư, tiêm vắc xin được diễn ra thông suốt, đúng kế hoạch…

Bên cạnh những thành quả bước đầu, nhận định khách quan, trong quá trình thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị gặp phải những khó khăn nhất định, bỡ ngỡ là điều khó có thể tránh khỏi. Một số lãnh đạo phường cho biết, hiện nay vẫn còn vướng mắc và cần được hướng dẫn cụ thể ở một số vấn đề như: Công chức phường theo quyết định là công chức do quận quản lý nhưng việc liên thông giữa công chức phường và quận chưa có quy định; tính chủ động trong việc bố trí kinh phí cho các nhiệm vụ của phường bị hạn chế do việc giao dự toán chậm; các phường hiện thiếu người theo dõi tài chính Đảng; cần có phân cấp, tăng thẩm quyền để phường chủ động giải quyết những ý kiến thiết yếu của người dân…/.